آیا می دانید چگونه می توان توضیح داد چرا افراد مختلف شخصیت های متفاوتی دارند؟ برای مثال داستان زیر را دنبال کنید. علی و سعید دوستانی هستند که در کلاس درس کنار هم می نشینند. آنها تقریبا به اندازه هم تلاش کرده و نمرات مشابهی نیز می گیرند. اما وقتی یک روز شنبه صبح معلم اعلام می کند که می خواهد یک آزمون بگیرد، آنها عکس العمل های کاملا متفاوتی را بروز می دهند. علی نگران و مضطرب می شود، قلب او شروع به تپش های شدید کرده و او فورا از اینکه نمره بد این آزمون ممکن است در نمرات نهایی او اثر بدی بگذارد، نگران می شود. اما سعید آرام می ماند. او فکر می کند که از آمادگی خوبی نسبت به سایر دانش آموزان کلاس برخوردار است و در این آزمون مانند گذشته موفق خواهد بود.
شخصیت چیست
سعید و علی در موارد زیادی شبیه هم هستند. آنها همسن بوده ، به یک مدرسه می روند، شرایط خانوادگی و دوستان مشابهی داشته و نمرات خوبی را در مدرسه کسب می کنند. با این حال نسبت به این اتفاق (دادن آزمون)، عکس العمل های متفاوتی را نشان می دهند زیرا شخصیت آنها با هم فرق دارد.
شخصیت مجموعه افکار، احساسات و رفتار فرد را شامل می شود. علم روانشناسی، شخصیت را از جنبه های مختلف مورد مطالعه قرار داده است. برای مثال برخی روانشناسان به دنبال راه هایی برای ارزیابی صحیح شخصیت بوده اند. آنها همچنین اختلالات شخصیتی یا به عبارتی افکار ، احساسات و رفتارهای پایداری که از انتظارات فرهنگی رایج فاصله گرفته اند، را مورد بررسی قرار می دهند. نگرانی وقتی از حد هنجارهای فرهنگی رایج بیشتر باشد، می تواند اختلال شخصیتی به حساب آید. برخی دیگر از روانشناسان هنوز روی صفات شخصیتی، که روش های معمول تفکر، احساس و رفتار فرد است، مطالعه می کنند.
ما اغلب فکر می کنیم شخصیت بوسیله صفات خاصی تعریف می شود. برای مثال وقتی نگرانی علی نسبت به آزمون را می بینیم، ممکن است بگوییم او شخصیتی نگران و مضطرب دارد. وقتی عکس العمل سعید را می بینیم بگوییم او شخصیتی آرام، مطمئن یا راحت دارد. اما این تنها قضاوت ما نسبت به رفتار آنها در یک شرایط خاص است. به غیر از شرایط خاص و ناپایدار که ممکن است برای هر فردی پیش بیاید، صفات شخصیتی افراد معمولا با دوام و پایدار هستند. به همین دلیل روانشناسان بین صفات و حالت ها تمایز قایل اند. صفات پایدار و بادوام و حالت ها ناپایدار و گذرا هستند.
سوال دیگری که روانشناسان مدت ها به دنبال آن بودند این بوده است که چه چیزی باعث ایجاد شخصیت می شود. بواقع ریشه های شخصیت ما چه چیزی هستند؟ آیا شخصیت ژنتیکی بوده و از زمان تولد به ما منتقل شده است؟ یا چیزهایی است که ما از والدین و دوستان خود یاد می گیریم؟ همانند برخی موارد مانند هوش، مطالعات نشان می دهد شخصیت نتیجه ترکیبی از دو عامل بالا می باشد.
بحث دیگر اینکه شخصیت منعطف اند یا غیر منعطف؟ چگونه؟ آیا شخصیت افراد در طول عمرشان ثابت است یا می توانند در طول زمان آن را تغییر دهند؟ علیرغم مطالعات زیاد صورت گرفته، هنوز جواب کامل و مطمئنی برای این سوالات پیدا نشده است.
به طور خلاصه شخصیت یکی از راه هایی است که افراد تمایل دارند از دیگری متفاوت باشند. ما اغلب شخصیت را برحسب صفات مختلف یا راه های معمول تفکر، احساس و رفتار در نظر می گیریم. مباحث دیگری در حوزه شخصیت از جمله چگونه شخصیت بهتر می تواند ارزیابی شود، چگونه شخصیت در طول عمر فرد پویا و با دوام است و اینکه ریشه های شخصیت چه هستند، هنوز مورد توجه و بررسی متخصصان و روانشناسان می باشند.
